مهمانی سوسیسی یا Sausage Party یک انیمیشن تمام عیار است؛ کمدی و ماجراجویی را IMDB ذکر کرده و من درام و تراژدی را اضافه می‌کنم. نکته‌ی قابل توجهی که در نگاه اول جلب توجه می‌کند، رده‌بندی سنی R است؛ شوخی‌های جنسی زننده‌ای که در فیلم موج می‌زنند و شاید رفتارهای خشن و بنظرم انتقادهای اساسی فیلم به بنیاین‌های فلسفی.

هرچند Sausage Party نقاط قوت زیادی دارد؛ ولی اصلی‌ترین نقطه‌ی متمایز کننده‌اش نسبت به انیمیشن‌هایی مثل عصر یخبندان یا شرک، دیدگاه‌های فلسفی و انتقادهای بنیادی به رفتارهای انسانی است، که در یک انیمیشن دور از انتظار است. وگرنه عصر یخبندان و … هم به اندازه‌ی کافی موقعیت‌های طنز دارند.

Sausage Party فراتر از همه‌چیز یک اندیشه را مطرح می‌کند که در انتها به اوج میرسد؛ یعنی جایی که خوراکی‌ها متوجه می‌شوند که اصلا واقعی نیستند، بلکه انیمیشن‌اند. شخصیت‌ها بعد از همه‌ی بحران‌ها و دغدغه‌هایی که پشت سر گذاشته‌اند، بعد از اینکه بنیان‌های فکری‌شان بهم ریخته و باورهایشان از این رو به آن رو شده و حقایق عجیبی را پذیرفته‌اند، حالا متوجه می‌شوند که اصلا وجود ندارند: بحران موجودیت (existence)، آنچه بسیاری از فلاسفه و در رأس‌شان دکارت با آن دست و پنچه نرم کرده‌اند. جمله‌ی “فکر می‌کنم، پس هستم” دکارت در این زمینه معروف است. چند لحظه قبل از اینکه فیلم این کارت (برگ برنده) را رو کند، من منتظر بودم که بگویند در یک جهان شبیه‌سازی شده زندگی می‌کنند، که البته آنچه فیلم مطرح می‌کند هم چندان متفاوت نیست، ولی از نظر تئوری فیلم، و نسبت باورپذیریِ، آنچه Sausage Party ارائه می‌دهد منطقی‌تر است.

علاوه بر گوشه‌ای از ماجرا که شرحش رفت، در غالب طنز به مسائلی چون جنس و جنسیت، روابط اجتماعی و جامعه، فرهنگ‌، قومیت و نژاد، مصرفگرایی و در نهایت باورهای دینی و مذهبی پرداخته می‌شود؛ بله، همه‌ی اینها در انیمیشنی که نمره‌ی فعلی‌اش در IMDB برار ۶٫۵/۱۰، بله! اکثریت مخاطبین توجه چندانی به اثر نداشته‌اند، ولی این فیلم برای منقدان و مخاطبان خاص تولید شده، یعنی انیمیشنی با درجه‌ی R برای سینمای بدنه ساخته نشده است.

و اما شوخی‌های موقعیت فیلم: از تمام مسائل روزمره و موقعیت‌های شخصیت‌های کارتونی که در واقع خوراکی‌های فروشگاه هستند استفاده شده است تا صحنه‌های بامزه‌ای خلق شوند، که البته همه‌شان بیانگر اندیشه‌ای در پشت این نمای خندان ظاهری هستند، مسئله‌ای را به چالش می‌کشند و یا رفتاری را مورد انتقاد قرار می‌دهند: با ایهام‌ها و تمثیل‌های پی در پی.

دیگر نکته‌ی مثبت Sausage Party عدم نمادگرایی‌اش است، هرچند برخی با پشتکار فراوان و پس از نیافتن نماد، خودشان با اتبکارات جالب دست به نماد سازی می‌زنند و برای فیلم نماد تولید می‌کنند و حتی فروشنده‌ی فرهادی را هم سرشار از نماد می‌یابند، ولی Sausage Party به هیچ وجه هدفش این نیست و نیازی هم به چنین دستاویزهایی ندارد.

کمی اسپویلر! یا خطر لو رفتن ماجرا

روند تحول شخیت‌های داستان هم در نوع خود جالب است، وقتی دچار بحران‌های فلسفی-اعتقادی می‌شوند، وقتی می‌فهمند Great Beyond دروغی بیش نبوده؛ برخی این حقایق را نادیده می‌گیرند، عده‌ای دیگر با آن مخالفت می‌کنند و منکرش می‌شوند، بدون اینکه حتی در موردش فکر کنند، تعداد به شک می‌افتند و تنها تعداد انگشت شماری به دنبال کشف حقیقت می‌روند؛ فرانک، سوسیسِ قهرمان فیلم، کسی است که زندگی و تفریحاتش را و مهم‌تر از همه عشقش را نادیده می‌گیرد تا قدم در را کشف حقیقت بردارد، فرانک چیزی را که شنیده باور نمی‌کند، بدون دلیل هم آن را رد نمی‌کند، بلکه برای اثبات یا رد یک تئوری به دنبال کشف حقیقت است.

درجایی دیگر نیز، وقتی یکی از انسان‌ها (برای خوراکی‌ها god) مواد مخدر مصرف می‌کند، متوجه صحبت‌های خوراکی‌ها می‌شود، در مورد همین سکانس می‌توان ساعت‌ها کیبورد فرسایی! کرد، عکس‌العمل انسان‌ها در مواجهه با حقایق و انکارشان بعنوان غیرواقعیت، رفتارهای بی‌پروا و بی‌ملاحظه‌ای که با طبیعت، محیط و اطرافیان دارند (اینجا در خوراکی‌ها نمود پیدا می‌کند) و البته طنزی که تمام قاب را سرشار کرده.

 

مهمانی سوسیس شامل برخی کلیشه‌ها یا حتی کپی‌هایی از فیلم‌ها و کارگردان‌های دیگر است، ولی این پلان‌های تکراری، فیلم را به ورطه‌ی کسالت و تکرار نمی‌کشانند، بلکه همین کلیشه‌ها هم، چون بجا و به اندازه از آن‌ها استفاده شده، موقعیت‌های موجود را به خوبی توصیف می‌کنند و علاوه بر این بر طنز ماجرا نیز می‌افزایند. یکی از عالی‌ترین نمونه‌ها: صحنه‌ی بعد از سقوط از سبد کالاست! سکانسی پر از طنز، پر از اندوه؛ سکانسی کلیشه‌ای که در بسیاری از فیلم‌های جنگی می‌بینیم، حتی ده‌نمکی هم از همین ایده در یک قسمت از اخراجی‌ها استفاده کرده است. کلیشه‌ای تکراری و تاریخ گذشته، اما در اینجا رنگ و بویی دیگر دارد و باعث می‌شود درک درستی از واقعیت‌های جهان فیلم را متوجه شویم، رنج بردنشان را حس کنیم و حتی با آنها همراه شویم و همزاد پنداری کنیم. این صحنه به لحاظ خشونت درجه‌ی سنی R دارد 🙂

 

اگرچه Sausage Party اثری قابل توجه است، ولی مسلما ایرداتی هم دارد:‌ مثل طولانی شدن بی‌مورد برخی از ماجرا‌ها در پرده‌ی دوم و یا کاریکاتوری کاریکاتری شدن دوشِ خبیث! پس از شوخی‌های بامزه‌اش. و در کل تمجید من هم بیشتر معطوف به محتوای اثر است تا قالب آن.

پ.ن۰: من به Sausage Party نمره‌ی ۹/۱۰ دادم.

پ.ن۱: حتی اگر علاقه‌ی چندانی به تماشای انیمیشن ندارید، و یا دیدن Minions و Zootopia توجهتان را جلب نکرده است، Sausage Party را ببینید، متفاوت خواهد بود، جایی خواندم تنها انیمیشن با رده‌بندی سنی R است!